Category: Post Soviet Union

Almaniyada yaşayan siyasi aktivist Emil Cəfərov Amerikada yaşayan ANS CM-in keçmiş aparıcısı İsmayıl (İsmail) Cəlilovu facebookda ara pozuculuqda günahlandırıb. Eyni zamanda onun ABŞ-a qeyri ənənəvi yolla evlənərək getdiyinə işarə vurub. Aktivist yazıb:

– Təbii ki, rəhmətlik Kolumbun dövründə Amerika uzaq ola bilərdi. Amma Kolumbun kəşf etdiyi Amerikada yaşayan İsmayıl Cəlilov adlı Azərbaycandan ailə quraraq ora getmiş bir şəxsin dövründə USA NASA-dan da yaxındı bizə. O qədər yaxındır ki, məsələn, bilirik, USA-da ər çörəyi ilə dolanmaq, kişinin evə gətirdiyi çörəklə yaşamaq mümkünsüzdür. Hörmətli İsmayıl Cəlilov da görür ki, ər evə çörək gətirmir, kişisinin qazancı ona bəs etmir qollarını çırmayıb tərcüməçi obrazında bir USA şirkətinə işə düzəlir. O şirkətin də müştəriləri arasında Dövlət Departamenti olur. İsmayıl da bundan istifadə edib özünü reklam edir ki, bəs USA-nın Dövlət Departamentində çalışıram. Dərhal Azərbaycanın işbaz səfiri Elin Süleymanov onunla əlaqə qurur. Bu əlaqələr USA-dakı aktiv azərbaycanlıların şəxsi həyatlarına burun soxmağa qədər gedir çıxır. İsmayıl da dostlaşır Elinlə və USA-da bəzi azərbaycanlıların Azərbaycana hətta vizasız gedib-gəlməsinə səbəb olur. Belə deyək, ər çörəyinə olmasa da, səfir çörəyinə əli çatır. Sonralar USA-dakı bir dostun vasitəsilə Freedom House işə düzəlir. Heç bir il tamam olmamış o işdən müəmmalı şəkildə uzaqlaşdırılır. Ondan sonra tövsiyyələrə uyğun olaraq dönüb olur bloqqer-jurnalist. Nə etməlidir axı? Çətindir USA-da işsiz, gücsüz, evə qazanc gətirməyən ərlə dözüb yaşamaq. Zərif çiyinlər yaşamaq üçün mütləq bir yükün altına girməlidir. Ağır da olsa. Görəsən, çox ağır deyil ki, ay İsmayıl?)

Bundan sonra isə İsmayıl Cəlilov facebookda canlı yayım açaraq şəxsi həyatını gizlətmədiyini, həqiqətən həmcinsilə evlənərək ABŞ-a köçdüyünü bildirib. O, eyni zamanda bu yazının arxasında jurnalist Sevinc Osmanqızının durduğu haqda da iddia irəli sürüb. Eyni zamanda Emil Cəfərovu Almaniyada yaşayaraq nifrət yaymaq da ittiham edib.

Məlumat üçün bildirək ki, İsmayıl Cəlilov Azərbaycanda da qeyri-cinsi orentasiyaya malik olduğunu gizlətməyib. Bu cür adamlarla dostluğu barədə də açıq şəkillər paylaşıb. Onun son aylar isə davamlı müsahiblərindən biri Azərbaycanın Nederlanddakı kobsulluğunda çalışmış əməkdaşı Nahid Cəfərov, digəri isə REAL partiyasının funksioneri Natiq Cəfərovdu. İsmayıl Cəlilov bu şəxslərlə birlikdə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası və Milli Şuranı özünə hücum hədəfi seçib.

Hüseyn Qarabağlı

Daxili İşlər orqanlarında kadr dəyişikliyi olub.

Timetv xəbər verir ki, bu barədə Daxili İşlər naziri, general-polkovnik Vilayət Eyvazov əmr imzalayıb.

Əmrə əsasən, polkovnik-leytenant Azay Ağayev Daşkəsən Rayon Polis Şöbəsinə rəis təyin edilib.

O, bundan öncə Mingəçevir Şəhər Polis Şöbəsinin əməliyyat işi üzrə rəis müavini vəzifəsində çalışıb.

Azərbaycanda aqrar sənaye parkının yaradılması planlaşdırılır.

TimeTV xəbər verir ki, bu barədə sentyabrın 27-də jurnalistlərə müsahibəsində İqtisadiyyat nazirinin müavini Niyazi Səfərov deyib.

O qeyd edib ki, artıq qiymətləndirmə işləri aparılıb, potensial iştirakçılarla görüşlər keçirilib: “Çin şirkətləri də bu məsələdə maraqlıdırlar. İkitərəfli görüşlərdə aqrar sənaye parkı ilə bağlı müzakirələr aparılıb. Xarici və yerli şirkətlər daxil olmaqla investisiyaların ümumi həcminin yüz milyonlarla dollar təşkil edəcəyi gözlənilir”.

İqtisadçı alim Qubad İbadoğlu bu sayın getdikcə azalacağı barədə xəbərdarlıq edib

Son aylar Azərbaycanda uşaq pullarının verilməsi üçün aparılan müzakirələrin nəticəsi olmadı. Hökumət birmənalı şəkildə bundan imtina edir. Bəs bu, Azərbaycanda uşaüların sayının azalmasına, doğuşun aşağı düşməsinə təsir edirmi? İqtisadçı alim Qubad İbadoğlu bunu ətraflı şərh edib;

Azərbaycanda uşaqların sayı niyə azalır?

Uşaq pulu necə verilməlidir?

Rəsmi statistik məlumatlara istiadən 2000-ci ildə ölkədə 0-14 yaşlı uşaqların say 2 milyon 545 min 600 nəfər olub. 2019-cu ilin əvvəlinə bu yaş qrupu üzrə uşaqların sayı 306 min 500 nəfər azalaraq, 2 milyon 239 min 100 nəfər təşkil edib. Eyni dövrdə ümumi nəsil vermə (fertillik) əmsalı da aşağı düşüb. Belə ki, orta hesabla bir qadın üçün hesablanan bu göstərici 2000-ci ildə 1,99-dan 2018-ci ildə 1,76-ya düşüb. Halbuki, 1999-cu ildə fertillik əmsalı 2,77-yə bərabər idi.
Bununla yanaşı, onu da qeyd edim ki, ev təsərrüfatlarının ölçüsünə görə, cəmi uşaqlı ailələrin sayında 1 uşaqlı ailələr 30,1 faiz, 2 uşaqlı ailələr 40,3 faiz, 3 uşaqlı ailələr 19,9 faiz, 4 və çox uşaqlı ailələr isə 9,7 faiz təşkil edir. Ölkədə çoxuşaqlı ailələrin sayının azalması daha sürətlə müşahidə olunur. Belə ki, DSK-nın məlumatına istinadən, 2014-cü ildə ölkədə 1222 uşaq ailənin 5-ci və daha sonrakı övladı kimi doğulduğu halda, 2015-ci ildə onların sayı 1108-ə, 2016-cı ildə 1019-a, 2017-ci ildə 946-a, 2018-ci ildə 925-ə qədər enib.
Uşaqların və çox uşaqlı ailələrin sayının azalmasının bir sıra səbəbləri mövcud olsa da onlar işərisində ən qabarıq olanlar boşanma hallarının çoxalması, evlilik yaşının yüksəlməsi, ailənin xərclərinin artması, xüsusilə də uşaqlara yönələn məsrəflərin büdcədə çox yer tutmasıdır. Bu isə uşaqlara dövlət qayğısı siyasətinə yenidən baxmaq üçün ciddi əsaslar yaradır. Hesab edirəm ki, indiki halda dövlətin qayğısının aparıcı xəttini uşaq pullarının verilməsinin bərpası təşkil etməlidir. Beynəlxaq təcrübəyə nəzər salsaq, uşaq pullarının verilməsinin üç fərqli istiqamətini görmək olar. 1) Uşaq pulları bütün ailələrə görə verilir və uşaq pullarını ailədəki uşaqların sayına görə reqressiv və ya proqressiv şkala üzrə müəyyənləşdirirlər. Məsələn, hansı ölkələrdə ki, demoqrafik artım müşahidə olunur, o ölkələrdə uşaqların sayı artdıqca uşaq pullarının məbləği azalır. Hansı ölkələrdə isə demoqrafik artım yoxdur, o ailələrdə isə uşaqların sayı artdıqca uşaq pullarının məbləği çoxaldılır. Məsələn, Almaniyada uşaqların sayı artdıqca uşaq pullarının məbləği azaldılır. Amma, Britaniyada və Kanadada uşaqların sayı artdıqca uşaq pullarının məbləği artırılır. 2) Bir qrup ölkələrdə uşaq pulları ailələrin gəlirliyi ilə əlaqələndirilir. Aztəminatlı ailələrə daha çox uşaq pulu adı ilə vəsait ödənilir. Uşaq pullarının məbləği həm də ailənin gəlirləri ilə əks mütənasiblik təşkil eləyir. Ailənin gəlirləri az olanda uşaq pullarını daha da çoxaldırlar. Belə bir yanaşma Avropa ölkələrində, o sırdadan İtaliyada var. Eyni zamanda ABŞ-da da ailənin gəlirləri ilə uşaqlara olan qayğı arasında bir əlaqə var. Gəlirlər az olanda uşaqlara olan qayğı daha çox olur, gəlirlər çox olanda isə uşaqlara olan qayğı nisbətən az olur. Yəni qayğı deyəndə mən uşaqlar üçün ödənilmiş vəsaitin məbləğini nəzərdə tuturam. Azərbaycan da bu modelə istinad edə bilər. Azərbaycanda heç də mən bütövlükdə bütün ailələrə uşaq pullarının verilməsinin məqbul hesab etmirəm. Hesab edirəm ki, bu ailənin gəlirlərinə və onun təminatına, ehtiyaclarına bağlı olan bir məsələdir. Bir çox ölkələrdə 0-6, 6-10, 10-15 yaşlı uşaqlara verilən məbləğlər fərqli olur. Yəni ki, 0-6 yaşlı uşaqlara daha az məbləğ verilir. 6-10 yaşlı uşaqlara nisbətən çox, orta məbləğ, 10 yaşından yuxarı olan uşaqlara isə daha çox məbləğ ödənilir. Hesab edirəm ki, Azərbaycanda uşaq pullarının gəlirliyə bağlanması ilə yanaşı, həm dəbu praktikadan istifadə etmək olar.
3) Beynəlxalq təcrübədə üçüncü yanaşma uşaqların sayına görə vergi güzəştləridir. Daha doğrusu ödənilmiş verginin bir hissəsinin geri qaytarılması zamanı ailədə uşaqların sayının nəzərə alınması praktikasıdır. Bu praktikadan həm ABŞ, həm Kanada, həm də ki, Avstraliya və Böyük Britaniya istifadə edir. Hesab edirəm ki, bu da həm də, vergi ödənişlərinin leqallaşdırılması, həm də uşaqlara görə vergiyə ödənilmiş məbləğin bir hissəsini geriyə qaytarılması baxımında maraqlı ola bilər.

Time TV